Kafeja, disa të vërteta: E mirë apo e rrezikshme?

Te shqiptarët, kafeja është aq e përhapur, sa ndodh që të themi “eja pimë një kafe” edhe kur në plan kemi të porosisim lëng të shtrydhur. Kafeja është më shumë se thjesht kafe. Por meqë kemi një lidhje po aq të fortë edhe me kafenë si pije, do të ishte mirë t’i dinim ca të vërteta. Në një pyetësor të @anabel_media të pak ditëvë me parë, të shumtë qenë njerëzit që pyetën në lidhje me kafenë, pyetje që lidheshin me peshën, rrezikun e kafesë, përfitimet e saj etj.

Për një mendim më të specializuar, Anabel.al kontaktoi me ekspertë të Quaranta Caffè, kompaninë e njohur të kafesë italiane, e cila operon në treg që prej vitit 1965 dhe prej 5 vitesh, është e pranishme në Shqipëri edhe në vendin tonë. Disa nga pyetjet e ndjekësve:

Kam dëgjuar që kafeja të shëndosh. Është e vërtetë?

E bëjnë shpesh këtë pyetje edhe në Instagramin e @quarantacaffe.albania. Nuk jemi shumë të sigurt se ku buron ky mit, megjithatë po shfrytëzojnë rastin që të theksojmë edhe një herë se jo, kafeja nuk të shëndosh. Me siguri që mund të keni hasur që shumë produkte komerciale për djegien e yndyrës përmbajnë kafeinën si përbërës, sepse është një substancë që ndihmon në këtë proces. Studimet kanë treguar se përshpejton metabolizmin. Nëse s’doni të fitoni peshë, thjesht mos e teproni me sheqerin. Disa njerëz thonë që zbuluan shijen e vërtetë të kafesë, pasi i hodhën gjithnjë e më pak sheqer, kështu që…

Dua të shtoj në peshë. Ndihmon kafeja?

Sekreti të fituarit peshë (gjithmonë nëse nuk keni sëmundje specifike) qëndron te të ngrënit vazhdimisht dhe shëndetshëm. Nuk ka ndonjë studim të gjithëpranuar që kafeja ju garanton disa kilogramë më tepër, megjithatë nëse shtoni qumësht mund të përshpejtoni disi procesin.

Sa herë pi kafe, jam më energjike dhe e përqëndruar. Mos është psikologjike?

Jo, nuk është psikologjike. Kafeja përmbaj kafeinë, e cila ësht substanca psikoaktive më e konsumuar në botë. Që do të thotë se pasi pini kafe, ajo shkon në gjak dhe nis efekti të cilën e cilësuat si “energji” dhe “përqëndrim”. Kafeina përmirëson trurin në shumë aspekte, si kujtesa, vigjilenca, energjia, mënyra e reagimit. “Mos më fol nëse s’kam pirë kafe” nuk ka lindur ashtu kot.

Më kanë thënë që të mos e konsumoj nëse shkoj në palestër. Ka ndonjë problem?

Konsumi i kafesë në përditshmëri nuk përbën ndonjë rrezik për kryerjen e aktivitetit fizik. Nëse po pyesni nëse mund ta konsumoni pak minuta para palestrës, do ishte mirë që ta pinit të paktën 30 minuta deri në 1 orë para se të shkoni në palestër. Edhe nëse nuk ndodh kështu, nuk është fundi i botës.

A ka ndonjë lidhje me zorrën e trashë? Apo më ndodh vetëm mua.

Kafeja në fakt ka një efekt laksativ, sepse nxit prodhimin e një hormoni që përshpejton aktivitetin e zorrëve. Ndodh që të keni probleme me jashtëqitjen (si diarre për shembull). Kjo mund të jetë shenjë se keni pirë më shumë kafe seç duhet.

Mua kafeja më bën të ndihem i lodhur. Si shpjegohet kjo?

Nuk përjashtohet si mundësi. Ndodh zakonisht kur një individ ka pirë shumë kafe një ditë më parë dhe ditën tjetër zgjodhet i lodhur.

A mund të shkaktojë ankth?

Po, por kjo varet nga individi gjithmonë. Ka njerëz që kur konsumojnë kafe, përfitojnë ankth, rritje të rrahjeve të zemrës dhe në raste shumë të rralla, atake paniku. Por duhet thënë se kjo nuk ndodh ashtu rastësisht. Pra, nëse kafeja nuk ju ka shkaktuar asnjë problem më parë, nuk përbën rrezik. Në të kundërt, nëse shihni që përjetoni ankth apo aritmi, ndoshta është mirë ta shmangni.

A ndikon te pagjumësia? Sepse sa herë pi kafe vonë, mezi më zë gjumi.

Po, kjo është një efekt anësor i kafeinës. Nëse keni probleme me gjumin, mos e konsumoni gjatë pasdites vonë.

A të bën të varur?

Varësia nuk është fjala e duhur sepse zakonisht ka një konotacion negativ, megjithatë mund ta quajmë një lloj varësie. Disa njerëz që konsumojnë kafe rregullisht, ndodh që përjetojnë dhimbje koke kur nuk e pinë atë në orarin e caktuar ose nuk pinë fare gjithë ditën. Kjo mund të zgjasë për disa ditë derisa trupi mësohet me mungesën e kafesë. Pra, është “varësi” që menaxhohet shumë thjeshtë. 

Cilët njerëz nuk duhet ta pinë?

Duhen parë rastet specifike, megjithatë do të sugjeronim që gratë shtatzënë, njerëzit me probleme të ankthit, tension të lartë ose ata që kanë probleme me gjumit, ta shmangin kafenë.

Çfarë është kafeja dekafeinato?

E thënë shkurt, kafe pa kafeinë.

A është kafeja dekafeinato më e mirë?

Kjo është çështje shijesh. Megjithatë mund të themi që është po aq e shëndetshme sa kafeja normale. Ka studime që të dyja llojet ndihkojnë në uljen e rrezikuat nga diabeti i tipit 2, sëmundja e Parkinsonit, disa lloje të kancerit etj.

A është e dëmshme?

Një filxhan kafe përmban vitaminë B2, mangan, kalium, magnez, vitaminë B5 etj., pra nuk ka si të jetë e pashëndetshme. Por këtu po flasim për kategoritë e njerëzve që nuk kanë sëmundje të caktuara, ku sigurisht në këtë rast konsumi i kafesë (lloji dhe sasia) përcaktohet nga mjeku

Si përfundim?

Përsa kohë ju bën të ndiheni mirë dhe nuk keni asnjë problem, shijojeni.